HALK BİLİMİ I
1. sınıf bahar yarıyılı
1. ders:
Halk kavramı, halkbiliminin mahiyeti, temel araştırma alanları.
Özkul Çobanoğlu, Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Akçağ Yayınevi, 2. baskı, Ankara, 2002, s. 23-27, 50-62.
Metin Ekici, “Araştırma Yöntemleri”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, editör: M. Öcal Oğuz, Grafiker Yayınları, Ankara, 2004, s. 69-73.
2. ders:
Halkbilimi çalışmalarının tarihçesi. Avrupa halk edebiyatı çalışmaları tarihi. Ulusal halkbilimi kuramı ve bazı ülkelerdeki uygulamalar. Türk halkbilimi çalışmaları.
Çobanoğlu, Halkbilimi Kuramları..., s. 29-50.
M. Öcal Oğuz, “Araştırmaların Tarihi”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, s. 31-68.
3. ders:
Halkbilimi alan araştırması yöntemleri. Derlemede öncelikli yerler. Derlemenin hazırlık ve planlama safhası. Gözlem yoluyla derleme yöntemleri. Bu yöntemin olumlu ve olumsuz yönleri.
Çobanoğlu, Halkbilimi Kuramları..., s. 63-80.
Ekici, “Araştırma Yöntemleri”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, s. 74-80.
Kenneth S. Goldstein, Sahada Folklor Derleme Metotları, çev. Ahmet E. Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2. baskı, Ankara, 1983, s. 10-71.
4. ders:
Görüşme yoluyla derleme yöntemleri. Bu yöntemin olumlu ve olumsuz yönleri. Anket metodunun özellikleri. Çeşitli konulara göre anket sorularının hazırlanması. Öğrencilerin anket hazırlamasının önceden ödev verilerek sağlanması, anket sorularının derste okutulup tartışılması.
Çobanoğlu, Halkbilimi Kuramları..., s. 80-87.
Ekici, “Araştırma Yöntemleri”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, s. 77-78, 81-85.
Goldstein, Sahada Folklor Derleme Metotları, s. 72-110.
5. ders:
Halk inanışı kavramının açıklanması. Evren, güneş, ay, yıldızlar, evrenin sonu, öte dünya üzerine inanışların neler olduğu belirtildikten sonra bunların eski Türk inançlarıyla, toplumsal yapısıyla bağlarının açıklanması. Bunlarla ilgili mitolojik bilgilerin verilmesi.
Pertev Naili Boratav, 100 Soruda Türk Folkloru, Gerçek Yayınevi, 2. baskı, İstanbul, s. 7-24.
Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi,
Yaşar Çoruhlu, Türk Mitolojisinin Ana Hatları,
Abdülkadir İnan, Tarihte ve Bugün Şamanizm,
Mehmet Emin Agar, “Türk Yaratılış Efsaneleri”,
6. ders.
İnsan ve insan vücudu ile ilgili inanışların belirtilmesi. Irk, soy, din, mezhep çeşitlenmeleriyle ilgili inanışlardan örnekler ve bunun arkasında yatan “ötekileştirme” mantığının izah edilmesi.
Boratav, Türk Folkloru, s. 24-40.
7. ders:
Ermiş, dağ, kaya, su kaynağı, göl, ırmak, bitki, hayvan, konut, eski yapı, maden kuyusu ve örenle ilgili inanışlardan örnekler verdikten sonra bu türden inanışların eski Türk inanışlarıyla olan bağlantılarının açıklanması.
Boratav, Türk Folkloru, s. 40-80.
Yaşar Kalafat, Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri,
8. ders:
Uğur, bereket, yorum, fal, nazar, ocak, üfürük, efsun, muska ve büyü kavramlarının açıklanması. Büyünün çeşitlerinin ve büyü inanışındaki temel mantığın izah edilmesi. Konuyla ilgili Haberci programının büyüyle ilgili CD’sinin öğrenciye izletilmesi ve gerekli açıklamaların yapılması. Elemterefiş, Anadolu’da Büyü ve İnanışlar adlı sergi kataloğunda resimlerin öğrenciye gösterilerek gerekli açıklamaların yapılması.
Boratav, Türk Folkloru, s. 94-121.
Coşkun Aral, Büyü Dünyası, CD.
Elemterefiş, Anadolu’da Büyü ve İnanışlar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004.
9. ders:
Halk takvimi ve halk hekimliği kavramlarının ve bilgisinin açıklanması. Halk hekimliğinde görülen büyüye dayalı inanışların ve uygulamaların eski Türk inançlarıyla olan bağlarının izah edilmesi.
Boratav, Türk Folkloru, s. 122-142.
Muharrem Kaya, “Anadolu’daki Halk Hekimliğinde Eski Türk İnançlarının İzleri”, Folklor/Edebiyat,
10. ders:
Dönem boyunca işlenen konularla ilgili öğrencilerin bilgi ve kavrama seviyesinin ölçülmesi. Anlamadıkları, zayıf oldukları noktaların takviye edilmesi. |