Doktora Tezim


 

ROMANLARIMIZDA TÜRK DESTANLARININ DEVAMI
 
Mit, efsane, destan ve masallarda insanlığın macerası, millî ve evrensel değerler yer alır. Ayrıca fikirlerini daha etkili bir şekilde ifade etmek isteyen sanatçı, yeri geldiğinde milletinin kültür geleneğindeki çeşitli malzemeleri kullanır. Bununla birlikte sanatta orijinalliği yakalamak isteyen sanatçı kendi dönemine kadar olan kültür geleneğini de bilmek zorundadır. Gelenek içinde yer etmiş, klasik olmuş eserlerin yazarlarca kendine göre yorumlandığı, zaman zaman da hazır şablonların bu eserlere geçirildiği görülür.
Halk arasında anlatılırken, kültür malzemesinin, çeşitli edebî türlerde ortak kullanılmasından dolayı mit, destan, efsane, masal, halk hikâyesi, meddahlık ve tarih birbiriyle örtüşür. Bu tezde Türk destanlarının ve destan geleneğinin romanımızdaki etkileri incelenmiştir.
Tezde ele alınan romanlar, roman incelemesinde klasik bir metod olan varlık kategorileri, yani olay örgüsü, şahıs, zaman, mekân, bakış açısı ve üslûp çerçevesinde tahlil edilmiştir. Bölümlere göre incelenen romanlar ise şunlardır: “1. Oğuz Kağan Destanı” bölümünde, Oğuz Özdeş’in Oğuz Han, Kemalettin Şükrü’nün Bozkurt ve Oğuz Han, Yılmaz Gürbüz’ün Acılar Masal Oldu. “2. Atilla” bölümünde, Peyami Safa’nın Atilâ, Aptullah Ziya Kozanoğlu’nun Atlı Han. “3. Battal Gazi”de, Halide Edib ve Battal Gazi, Kalp Ağrısı, Aptullah Ziya Kozanoğlu’nun Battal Gazi Destanı, Ziya Şakir’in Seyyid Battal Gazi, Murat Sertoğlu’nun Battal Gazi, Füruzan Gediz’in Battal Gazi. “4. Köroğlu”nda, Yaşar Kemal’in Üç Anadolu Efsanesi, Mehmet Seyda’nın Köroğlu. “5. Eşkıya Destanları”nda, Ömer Seyfettin’in Yalnız Efe, Zeynel Besim’in ve Selami Münir Yurdatap’ın Çakıcı Efe”leri, Murat Sertoğlu’nun, Refi Cevat Ulunay’ın ve Yaşar Kemal’in Çakırcalı Efe adlı romanları., Hüseyin Rahmi’nin Eşkiya İninde, Sabahattin Ali’nin Kuyucaklı Yusuf, Yaşar Kemal’in İnce Memed, Kemal Tahir’in Rahmet Yolları Kesti, Kemal Bilbaşar’ın Cemo ve Memo, Hasan Kıyafet’in Gominis İmam, Timur Karabulut’un Çepel Dünya, Ömer Polat’ın Mahmudo ile Hazel. “6. Destan Unsurları Bulunan Diğer Romanlar” bölümünde, Namık Kemal’in Cezmi, Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun Gönül Hanım, Nihal Atsız’ın Bozkurtlar, Yaşar Kemal’in Dağın Öte Yüzü üçlüsü, Ağrıdağı Efsanesi, Binboğalar Efsanesi, Demirciler Çarşısı Cinayeti, Yusufcuk Yusuf, Filler Sultanı ve Kimsecik Üçlüsü, Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Kilit, Anahtar, Kapı, Konak, Çatı, Sevinç Çokum’un Hilal Görününce. Üçüncü ana bölüm olan “Üslûp” bölümünde ise yukarıdaki kitaplara ek olarak Kemal Tahir’in Bozkırdaki Çekirdek ve Devlet Ana, Abbas Sayar’ın Yılkı Atı, Halikarnas Balıkçısı’nın Turgut Reis, Uluç Reis, Aganta Burina Burinata.
Battal Gazi, Köroğlu, Oğuz, Atillâ ve Dede Korkut destanlarıyla ilgili yapılmış olan yayınlar diğerlerine göre daha fazladır. Bunların haricinde bir destanı konu edinmediği hâlde destan unsurları taşıyan eserler de bulunmaktadır. Ayrıca, yazarın kullandığı kaynakların eserdeki etkisini araştırırken dışarıdan alınan malzemenin oranını, yazarın telif metniyle olan ilişkisini tespit etmek her zaman mümkün değildir. Gerçek sanatçı, geleneklerden yararlanıyor da olsa, malzemesini hazırlamakta olduğu sanat eseri için seçer, değiştirir ve yeniden inşa eder. Bu doğrultuda büyük sanatçıların gelenekten yararlanmaları, sadece, bizde o havanın uyandırılmasıyla sınırlı kalabilir.
Türk destanlarının kullanıldığı eserler, öncelikle, insanın kendi gücüne, iradesine, kısaca kendine güvenmesini aşılamaya çalışır. Ayrıca bir yiğitlik ideali, ahlâkı da verilir. Destanî ve tarihî romanlarda eskiyi anlatmanın ve model oluşturmanın amaçlandığı da görülür. Bunları yaparken yazarlar, ideolojilerine uygun olarak ideal insan tipleri yaratırlar.

         TÜRK ROMANINDA DESTAN ETKİSİ ADIYLA YAYINLANDI.
İlk baskısı 2004'te Kültür Bakanlığı'nca gerçekleştirildi.
Genişletilmiş olan ikinci baskı ise 2015 yılında Kesit Yayınları tarafından yapıldı. İkinci baskıda anlatım katmanları bölümüne, destan türüyle ilgili bölüme eklemeler yapıldı.




 
 
437664 ziyaretçiburayı ziyaret etti
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol